" هایکو " شعر شرقی

-



رحمت بنی اسدی
بسیاری از شاعران معاصر فرانسه تحت تاثیر فرم و شکل شعر شرقی به نام " هایکو [1]" هستند. کوتاه بودن این نوع شعر و نیز نشاط و سرزندگی و تناسب طبیعی شعر و آن چنان که روژه مونیه[2] توصیف می کند: " درک و دریافت  یک شی چنان که هست در لحظه یی از الهام و هشیاری اش." سبب علاقمندی شاعران فرانسوی به این گونه شعر شده است.
هایکو یا هایکایی[3] یک نوع شعر کوتاه با شکلی ثابت است . این شعر از ده سیلاب تشکیل می شود و عبارت است از دو مصراع پنج سیلابی  قالبی و یک مصراع هفت سیلابی. هایکو از سال 905 میلادی در ژاپن به وجود آمده است و در سده های میان هفدهم تا نوزدهم، بزرگ ترین استادان این نوع شعر را می توان باشو، بوسون، ایسا و شیکی[4] نامید.  خوانندگان مغرب زمین نخستین بار  از طریق ترجمه هایی که  ار.آش. بلایت[5]  به دست می دهد و چاپ مجموعه یی از هایکو ها در سال های 1952 و 1953 با شعر های هایکو آشنا می شوند. 
در سال 1925، پل کلودِل در اثر خود به نام "  گردشی از طریق ادبیات  ژاپنی [6]" در باره ویژگی های شاعران سرزمین آفتاب تابان می نویسد: " ژاپنی ها در شعر مانند هنر شیوه یی کاملا متفاوت با ما دارند. شیوه ما همه چیز گفتن و بیان کردن است[....] در ژاپن ، بر عکس، روی یک صفحه یک نقاشی یا یک نوشته کوتاه دیده می شود و مهم همیشه خالی گذاردن بخش بزرگی از صفحه است. کلودِل سپس یک هایکو از باشو شاعر ژاپنی ( 1694-1664) را نقل می کند که آندره برتون نیز از آن بهره می گیرد:
" به یک فلفل قرمز
بال هایی اضافه کنید
می شود یک سنجاقک قرمز!"

 پل کلودِل ضمن ترجمه شعر های ژاپنی به نام " صد عبارت برای بادبزن[7] " می نویسد: " یک هایکوی خوب ترکیب شده از یک تصویر محوری  همراه با طنین و پژواک  در روح و روان است.  این نوع شعر را یک هاله ی معنوی یا اخلاقی در بر می گیرد که گاه بیان می شود و گاه ناگفته می ماند."
 در سال 1978، روژه مونیه به نوبه خود، یک مجموعه یی از هایکو ها را در انتشارات فریار به چاپ رسانید.  او هایکو را یک نوع تمرین ذهنی و معنوی توصیف می کند و می نویسد: " با توجه به هنر های دیگر ژاپن، هایکو کاملا آغشته به ذن بودیسم است."
در زیر یک هایکو از ماتسو باشو با ترجمه روژه مونیه را می خوانید:
" چه زیباست
کلاغ سیاه نفرت انگیز
در این بامداد برفی."




[1] Haïku
[2] Roger Munier
[3] Haïkaï
[4] Bashô, Buson, Issa, Shiki
[5] R.H.Blyth
[6] Une promenade à travers la littérature japonaise
[7] Cent phrase pour éventails

نظرات

ارسال یک نظر

پست‌های معروف از این وبلاگ

پنجره ها از بودلر

-
تصویر
                                                               و می بالم بر خویشتن که در رنج دیگران به جز خود زیسته ام پنجره ها  از بودلر " آن کس که از بیرون از ورای پنجره ی گشوده یی می نگرد، هرگز همه چیزهایی را نمی بیند که کسی از پنجره بسته می نگرد. چیزی ژرف تر،  پر رمز و راز تر، بارورتر، تیره تر و خیره کننده تر از پنجره یی نیست که در پس آن شمعی روشن باشد. آن چه را که می توان در آفتاب دید، از آن چه در پس پنجره می گذرد، جذاب تر نیست. در این سوراخ سیاه یا روشن زندگی جاری است، خواب زندگی را می بیند،  رنج را می زیید. از آن سوی بام های انبوه، زنی تهی دست، میان سال و چین بر چهره را می بینم که بی وقفه بر روی چیزی خم شده است و هرگز بیرون نمی رود. من سرگذشت، یا بهتر افسانه این زن را با چهره اش، با جامه اش، با حرکاتی مانند هیچ دوباره ساخته ام و گاه آن را اشک ریزان برای خودم نقل می کنم. اگر او پیرمردی  تهی دست بود، آن را باز به همین سادگی دوباره می ساختم. می خوابم و می بالم بر خویشتن که در رنج دیگران به جز خود زیسته ام. شاید بگویید:  "به راستی قبول داری که این افسان
بیشتر بخوانيد

ادبیات و هنر باروک

-
تصویر
" باروک " ، یک  جنبش ادبی و هنری است که در اواخر سده شانزدهم و اوایل سده هفدهم در ایتالیا و در شهر های رم ، مانتو، ونیز و فلورانس  به وجود می آید  و به سرعت به دیگر کشور های اروپایی سرایت می کند . این جنبش ، تمامی عرصه های هنری و ادبی از جمله: مجسمه سازی، نقاشی، ادبیات، معماری و موسیقی را در بر می گیرد. ویژگی های این جنبش اغراق در حرکت ، تزیین وآرایش و دکور، اثر های نمایشی ، تنش و گاه نشان دادن عظمت و شکوه  است. از نیمه دوم سده هجدهم، نئو کلاسیسم جای این سبک را می گیرد .  ادامه...   برای آگاهی بیشتر می توانید به ویدئوی زیر نگاه کنید 
بیشتر بخوانيد

" کلفت ها" از ژان ژِنه

-
تصویر
" چگونه یک دزد، زندانی و رانده شده از جامعه به بزرگ ترین نمایش نامه نویس فرانسه و مدافع  جنبش های سیاسی و اجتماعی تبدیل می شود."    ژان ژنه در 19 دسامبر سال 1910 در پاریس زاده می شود. پدرش ناشناخته است. مادرش او را رها می کند .کودک 8 ساله ست که به یک خانواده روستایی   سپرده می شود. به زودی دارای یک شخصیت پیجیده یی می شود: دانش آموزی خوب، اهل کتاب و مطالعه و از سوی دیگر، دارای عقده های روحی که با شورش و فرار از قلمروی که زندگی می کند، خود را نشان می دهد. هم چنین به نظر می رسد شخصیتی است که میان هم جنس گرایی نوپای خود و اصولی که از طریق آموزش های مذهبی دریافت کرده است، از هم گسیخته است.    در پانزده سالگی و در سال 1925 به اتهام تجاوز دستگیر و در بهساز گاه زندانی می شود. ده سال بعد از آن جا می گریزد تا به لژیون خارجی بپیوندد. در این جا نیز به دنبال در گیری با افسر ارشد خود، از لژیون می گریزد و از این پس یک زندگی نیمه مخفی و در حاشیه اجتماع را بر می گزیند و با دزدی و گدایی و انواع دیگر سراسر اروپا را زیر پا می گذارد که اغلب با دستگیری و زندان روبه رو می شود
بیشتر بخوانيد