سرگذشت عجیب یک شعر:

سرگذشت عجیب یک شعر:

آن گاه که شعر پیام مقاومت می شود

" ترانه پاییزی" از پل ورلِن

" هق هق های بلند

ساز های پاییزی

در رخوت یک نواختش

قلبم را می خراشند.

همه چیز خفه کننده و رنگ پریده است

 وآن گاه که ساعت زنگ می زند،

روز های گذشته را به یاد می آورم

 و می گریم.

من می روم

در تند بادی که مرا با خود می برد

این سو و آن سو، هم چون برگ های مرده پاییزی. "

Les sanglots longs
Des violons
De l’automne
Blessent mon coeur
D’une langueur
Monotone.

Tout suffocant
Et blême, quand
Sonne l’heure,
Je me souviens
Des jours anciens
Et je pleure

Et je m’en vais
Au vent mauvais
Qui m’emporte
Deçà, delà,
Pareil à la
Feuille morte.

(Paul Verlaine, Poèmes saturniens)

"ترانه پاییزی" یکی از مشهور ترین شعر های پُل ورلِن شاعر فرانسوی (1896-1844) است. ورلن دوست و یار  آرتور رَمبو شاعر دیگر فرانسوی است واین دو، سال ها رابطه یی نزدیک و تنگاتنگ با هم داشتند، تا آن جا که افسانه های زیادی در باره این رابطه نوشته و گفته شده است.  شعر"ترانه پاییزی" پس از مرگ شاعر، در سال 1986 در مجموعه " زُحلی ها " به چاپ رسیده است.

این شعر سرگذشت شگفت و شنیدنی دارد؛ سرگذشتی که با جنگ و مقاومت فرانسه بر ضد نیروهای متجاوز در هم آمیخته شده است، تا جایی که هنگام سخن از جنگ میان نیروهای مقاومت فرانسه با اشغال گران آلمانی، نام این شعر نیز جای ویژه یی پیدا می کند.

داستان از این قرار است که  بند هایی از شعر" ترانه پاییزی" به یک پیام سری میان فرماندهی کل مقاومت با نیروهای نهضت  مقاومت فرانسوی تبدیل می شود. در روز اول ژوئن سال 1944، بند نخست شعر ترانه پاییزی ، یعنی  "هق هق های بلند/ ساز های پاییزی/ در رخوت یک نواخت/ قلبم را می خراشند"،

 ، از طریق رادیو لندن به عنوان یک پیام برای یک شبکه مقاومت در فرانسه ارسال می شود. مفهوم این پیام، آماده باش نیروهای مقاومت برای انفجار یک شبکه از خطوط راه آهن آلمانی هاست.

این شعر در میان 354 پیام دیگری است که در همان روز ها به شبکه های مقاومت در سراسر فرانسه مخابره می شود.

در روز 5 ژوئن 1944، ساعت 15/9 شب دومین بند شعر " در رخوت یک نواختش / قلبم را می خراشند " دوباره از رادیو لندن خوانده می شود که دستور اجرای طرح است.

در دهه 1960، یک روزنامه نگارانگلیسی به نام کرنلیوی رایان  داستانی را سر زبان ها انداخت  که  خواندن بند هایی از این شعر  در واقع پیام به کل نیروهای مقاومت فرانسه برای پیاده شدن در سواحل نورماندی بوده است. یاد آوری می شود در  شب های میان 5 و 6 ژوئن 1944 نیروهای متفقین مرکب از نیروهای آمریکایی، انگلیسی ، فرانسوی و کانادایی طی یک حمله غافلگیرانه  همراه با تلفات بسیار در سواحل نورماندی پیاده شدند. در جریان این عملیات بیش از 140 هزار نفر از نیروهای نظامی و غیر نظامی طرفین کشته شدند .

به یاد بود هفتادمین سال پیاده شدن نیروهای متفین در سواحل نورماندی و ازاد سازی فرانسه، دو بند از شعر پل ورلن  بر دوسمت سکه هایی حک شد و به عنوان یک خاطره تاریخی  به بهای 2 یورو به فروش رسید.  
( رحمت بنی اسدی)